1- بررسی همه جانبه موارد انتقال در کنترل همه گیری ضروری است. شناسائی منابع انتقال دهنده بیماری به موارد وخیم که منجر به بستری ایشان شده است و اثبات زنجیره انتقال و قرنطینه افرادی که با منابع بدون علامت تماس داشته اند ضروری به نظر می رسد. طراحی استفاده از یک سامانه ثبت اطلاعات مبتلایان با رعایت محرمانگی و سطوح دسترسی، جهت گزارش بر خط در این مهم کمک کننده خواهد بود.
2- اطلاع رسانی شفاف به افراد مبتلا در خصوص میزان احتمال انتقال بیماری پیش و پس از شناسائی بسیار حائز اهمیت است. این اطلاعات می بایست بر اساس مطالعه بر روی موارد موجود و تحقیقات میدانی بر روی موارد منشاء بیماری محاسبه و مبنای مداخلات قرار گیرند. علاوه بر این ارائه اطلاعات شفاف در خصوص زمان و نحوه مراجعه جهت دریافت مراقبت، سطح بندی مراقبت ها و ارجاع فوری در سطح عموم مردم و نحوه انجام خود مراقبتی و موارد آن باید ارائه شود.
3- دستورالعمل های تنظیم شده در خصوص افراد مشکوک بیش از همه بر موارد شدید بیماری متمرکز بوده و به نظر می رسد در جهت کنترل عواقب بیماری است، تمرکز بر افراد مشکوک با علائم غیر شدید و موارد محتمل و بدون نیاز به بستری نیز در کنترل همه گیری بسیار تعیین کننده خواهد بود.
4- به نظر می رسد در مواردی که ضرورت و نحوه استفاده از پوشش ها مانند ماسک و دستکش بر اساس نحوه انتقال بیماری توسط افراد درک نشده باشد، می تواند حتی منجر به افزایش ابتلاء شود. لذا تمرکز بر آموزش همه گیر از طریق رسانه ملی مبتنی بر راه های اصلی انتقال بیماری بسیار کمک کننده خواهد بود و باید مد نظر جدی قرار گیرد.
5- شفاف سازی در خصوص سطح شواهد علمی در مورد توصیه های عمومی مبتنی بر رویکردهای مختلف مانند طب سنتی و دیگر موارد باید صورت پذیرد و راهکارهای غیر علمی و بدون شواهد نباید جایگزین راهکارهای علمی و مؤثر شود. مثلاً آیا دود کردن اسپند تا چه اندازه در کنترل انتقال بیماری مرثر خواهد بود؟ لذا پیشنهاد می شود کارگروه های تخصصی در حوزه تعیین و شفاف سازی مداخلات مختلف در سطوح فردی، جامعه و جمعیت ها و همچنین برای گروه های پزشکان و مراقبین سلامت تشکیل و در این زمینه اقدام نمایند.
6- امکان حضور پژوهشگران و دسترسی به داده ها و اطلاعات جهت تحلیل و همچنین ترسیم نمودار های تبیین کننده الگوی انتقال مانند نمودارهای مبتنی بر نقشه های جغرافیائی می تواند در دستیابی به الگوهای انتقال در کشور و راه های مقابله با انتقال نقش کلیدی داشته باشد، لذا تسهیل و فراهمی این مورد کلیدی است.
7- موارد بسیار مهم مغفول مانده در آموزش عمومی باید مورد تأکید قرار گیرد. به عنوان مثال ناقلین بدون علامت، رفتارهای کمتر مورد توجه قرار گرفته مانند روش های غیر بهداشتی در طبخ و یا توزیع و با مصرف مواد غذائی و همچنین رفتارهای روزمره ماننده تهیه نان از نانوائی ها که نان با دست حمل می شود و امکان شستشوی دست پیش از گرفتن نان وجود ندارد.
8- جریان شفاف اطلاعات در خصوص روند بیماری در کشور موجبات کاهش اضطراب عمومی را فراهم آورده و همچنین عدم توجه به رسانه های معاند را به همراه خواهد داشت که در اکثر موارد مسائل را در جهت کاهش روحیه عمومی و ارائه اطلاعات نا امید کننده و نگران کننده متمرکز کرده اند. لذا توصیه می شود یک سامانه اطلاع رسانی اینترنتی مشخص توسط وزارت بهداشت، اطلاعات را به صورت برخط و با بروز رسانی دوره ای در اختیار گروه های مختلف به طور رسمی قرار دهد.
9- در اماکن عمومی و خاص، غربالگری افراد دارای تب و علامت دار از فرصت های پیش رو در اجرای قرنطینه و جداسازی افراد مشکوک در منزل و کاهش تماس افراد سالم با افراد دارای احتمال انتقال بیماری است. که می تواند در حساسیت زدائی از وضعیت بیماری نیز اگر به درستی اجرا شود، نقش داشته باشد. لذا به ویژه در اماکن عمومی مانند ورزشگاه ها و تفریحگاه ها و مراکز خرید و دیگر موارد باید مد نظر قرار گیرد. اماکن خاص مانند زندان ها و پادگان ها و خوابگاه ها نیز نیازمند توجه ویژه و اقدامات خاص هستند.
10- به نظر می رسد ضمن تاکید مضاعف بر مسئولیت پذیری مراقبان سلامت و پزشکان همراه با محافظت از خود، از ظرفیت دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی در بسیج عمومی مبارزه و کنترل با این بیماری نیز باید استفاده شود. این عرصه یکی از عرصه های بسیار مفید آموزشی برای دانشجویان خواهد بود و حضور ایشان در عرصه، همراه با رعایت موارد محافظت فردی در عالی ترین سطوح و به دنبال آموزش های مناسب و علمی و همچنین مبتنی بر حضور داوطلبانه به طور قطع می تواند در اجرای حرکات امید بخش ایفای نقش کند.
لازم به ذکر است پیش از این، آمادگی این انجمن علمی به طور رسمی جهت مشارکت علمی، اجرائی و عملیاتی در فرایند ها حسب درخواست مسئولان محترم ارشد نظام سلامت طی نامه شماره 13422/1/پ مورخ 4/12/98 خطاب به مقام محترم وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی اعلام شده است و در تمامی موارد فوق اعلام آمادگی کامل جهت همراهی را دارد.
انجمن علمی پزشکی اجتماعی ایران